Bitcoin
Bitcoin — decentralizowana elektroniczna kryptowaluta, zaprojektowana przez Satoshi Nakamoto w 2008 roku. Pod słowem "decentralizowana" rozumiane jest, że Bitcoin nie ma jakichkolwiek centralizowanych serwerów dla obróbki transakcji lub przechowywania środków. Emisja Bitcoin jest ograniczona – ilość Bitcoin nie przekroczy 21,000,000. Według obliczeń, wypuszczanie Bitcoin zakończy się w 2140 roku.
Spis treści
Informacja ogólna[edytuj]
Bitcoin, jego transakcje i emisję reguluje rozległa peer-to-peer sieć. Bitcoin wykorzystuje rozprowadzoną w sieci jedyną bazę danych, włączoną do decentralizowaną jednorangową sieci, która wykorzystuje elektroniczny cyfrowy podpis i podtrzymuje się proof-of-work protokołem dla zabezpieczenia bezpieczeństwa i legitymizacji przedstawionych do obrotu środków.
Bitcoin jest najbardziej rozpowszechnioną kryptowalutą, ogólny rynkowy koszt której składa ponad 10 mld dolarów. Możliwość wymieniać, sprzedawać czy kupować Bitcoin jest nadana na mnóstwie stron internetowych. Mimo tego, że formalnie dla użycia Bitcoin nie trzeba identyfikację osobowości użytkownika, waluta nie jest w całości anonimowej (zobacz Anonimowość).
Historia[edytuj]
- Artykuł główny: Historia Bitcoin
W 2008 roku Satoshi Nakamoto opublikował artykuł z opisem protokołu i zasady pracy jednorangowej sieci na stronie internetowej metzdowd.com.
W 2009 roku zkończył opracowanie protokołu i opublikował klient, potem sieć była uruchomiona. Odbyła się prezentacja pierwszego Bitcoin klienta – wxBitcoin i zaczęło się wypuszczanie waluty.
W 2011 roku Wikileaks, Free Software Foundation i inne duże kompanie zaczęły przyjmować darowizny w Bitcoinach. Ogromna ilość rozwijających się kompanii też zaczęły przyjmować płacę za swoje towary lub usługi w Bitcoinach.
Teraz Bitcoin jest najrozpowszechnioną alternatywną walutą, opłatę której można dokonać praktycznie we wszystkich sklepach elektrononicznych świata. Potoczne opracowanie sieci Bitcoin prowadzi i organizuje Gavin Andresen.
Bitcoin serwisy[edytuj]
Bitcoine odsyłają się i przyjmują się przez oprogramowanie lub strony internetowe, które nazywają się «Bitcoin-portfele». Portfele posyłają i potwierdzają transakcje w sieci Bitcoin, wykorzystując «Bitcoin-adres» - unikalny identyfikator użytkownika w sieci.
Transakcje[edytuj]
- Artykuł główny: Bitcoin transakcja
Wszystkie transakcje zachowują się w tak zwanym łańcuszku bloków (block chain).
Bitcoin-adres[edytuj]
- Artykuł główny: Adres
Osoba może mieć mnóstwo adresów, stwarzając ich z własnej inicjatywy, dla czego nawet nie trzeba podłaczanie do internetu. Stworzenie adresu tylko dla jednej transakcji lub jednego korespondenta pomaga zachować anonimowość.
Bitcoin-adres w formie tekstowej jest zestawem symboli długością do 34 symbole, składającym się z liter łacińskiego alfabetu i cyfr, który musi zaczynać się z 1 lub 3.
Komisja[edytuj]
- Artykuł główny: Komisja
Obecność komisji jest nie obowiązkowa w sieci Bitcoin, ale ona może być dobrowolnie włączona do dowolną Bitcoin-transakcji dla przyśpieszenia jej obróbki siecią. Komisowy zbiór w całości dostaje się temu węzłowi, który znalazł blok. Węzeł, generujący blok, może według własnego uznania dodawać do bloku transakcji z kolei. Na przykład, wystawiać transakcjom z komisją podniosły priorytet, w ten sposób ignorując transakcje, w których komisja jest nieobecna.
Potwierdzenia[edytuj]
- Artykuł główny: Potwierdzenia transakcji
Żeby otrzymać możliwość rozporządzać tylko otrzymanymi środkami należy otrzymać dla transakcji określoną ilość potwierdzeń. Za potwierdzenie jest uważany blok, do którego jest wszyta transakcja. Kiedy sieć znajdzie sześciu bloków, transakcja zostaje potwierdzonej i środki można wykorzystać według własnego uznania.
Sieć Bitcoin zachowuje informację o każdej transakcji, kiedykolwiek zrobionej, i każdy użytkownik ma możliwość, wykorzystując pewne serwisy, poznać absolutnie dowolną transakcją.
Gospodarka[edytuj]
- Artykuł główny: Gospodarka Bitcoin
Jak już było powiedziano wyżej, Bitcoin nie ma emitenta. Sieć jest zbudowana tak, żeby zwiększać ilość środków w logarytmicznej progresji, na razie nie będzie dosięgnięta cyfra w 21 mln. Najpierw emisja składała 50 Bitcoinów w każdym bloku. Każde 210000 znalezionych bloków odbywają się obniżenie nagrody w dwa razy – po 2012-11-28 15: 24: 38 UTC znaczenie zmalało do 25 Bitcoinów, odpowiednio do algorytmu. W lutym 2014 roku w obrocie było więcej 12 milionów Bitcoinów [1], co składa więcej połowy ich maksymalnie możliwej ostatecznej ilości do 21 miliona.
Dla zabezpieczenia dostatecznej ilości środków Bitcoin dzieli się do 8-gо znaku po przecinku. Najmniejsza jednostka składa 0.00000001 BTC i nazywa się "satoshi" – dla uczczenia założyciela sieci Bitcoin.
Zdobycz Bitcoin (Mining)[edytuj]
- Artykuł główny: Mining
Stworzenie nowych bloków z możliwością otrzymać wynagrodzenie w formie wyemitowanych bitcoinów i komisowych zebrań dostała nazwę «mining». Wyrabiane obliczenia są potrzebne dla zabezpieczenia obrony od nieprawnych transakcji i od double-spending’a (ponownego tracenia tych samych bitcoinów), a związek mininga z emisją stymuluje ludzi nadawać obliczeniowe potęgi i podtrzymywać pracę sieci.
Użytkownik lub grupa użytkowników, znależących blok, otrzymują nagrodę pod postacią emisją transakcją, która generuje się siecią. Najpierw nagroda składała 50 BTC, ale, według algorytmu, po 210000 znalezionych blokach jej suma była zdrobniona do 25 BTC. Zmniejszenie w dwa razy będzie odbywało się i nadal każde 210000 bloków.
W algorytmie Bitcoin jest założony jeszcze jeden wskaźnik, który reguluje emisję – trudności sieci. Wykorzystuje się dla tego, żeby zadać takie warunki zdobyczy, przy których blok, średnio, będzie znajdował się każde 10 minut. Dla tego każde 2016 znalezionych bloków odbywają się przeliczenie trudności. Więc przemiany trudności odbywają się w przybliżeniu każde 2 tygodni, dzięki tym przemianom emisja Bitcoin jest ograniczona i nie daje walucie tracić wartość.
Dość często użytkownicy łączą się do grup dla przyśpieszenia procesu znajdowania bloku, w ten sposób wychodzą "Pooly".
Pooly[edytuj]
Dla zmniejszenia wpływu czynnika powodzenia i więcej równomiernego i przewidującego otrzymania Bitcoin, minery wykorzystują pooly. Istnieją 3 główne typy naliczenia nagród :
- Proportional — Po znajdowaniu poolem bloku, nagroda dzieli się proporcjonalnie wkładowi każdego uczestnika.
- PPS — Wynagradza się każda przysłana share (jest potencjalne wierne rozwiązanie zadania proof-of-work). Ocenia się jak potoczne wynagrodzenie za blok, które dzieli się na potoczną trudność.
- Score — Szacunkowy system wynagrodzenia share, algorytm wyznacza się organizatorem poola.
Te typy naliczenia mają następne popularne warianty:
- SMPPS — Analogicznie PPS, ale pool nigdy nie przekazuje użytkownikom więcej, niż realnie otrzymał sam. Różnica między realnym otrzymaniem nagrody poolem i wynagrodzeniem share w PPS, jeśli taka istnieje, kompensuje się stopniowo.
- ESMPPS — Analogicznie SMPPS, ale zrównuje priorytety wynagrodzenia stałym i nowym uczestnikom poola.
- RSMPPS — Analogicznie SMPPS, ale pierwszymi w kolei na wynagrodzenie odnoszą się nowi użytkownicy.
- PPLNS — Analogicznie Proportional, ale dzielenie nagrody spełnia się proporcjonalnie wkładowi do trudności przysłanych na pool share, pomnożonemu na N, gdzie N zazwyczaj jest równe 2.
